W dzisiejszych czasach dywany spełniają głównie funkcję dekoracyjną i są podstawowym elementem wyposażenia większości domów i mieszkań. Jednak jak kształtuje się ich historia i jak na przestrzeni wieków zmieniała się ich funkcjonalność?
Funkcjonalne kobierce koczowników
Zakłada się, że pierwsze dywany powstały na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e., a ich twórcami były koczownicze ludy Azji Środkowej. Pierwotnie dywany posiadały o wiele więcej funkcji niż obecnie: izolowały przed zimnem, chroniły przed brudem, wyznaczały granice terytorium danej rodziny, służyły do modlitwy. Co więcej, z łatwością można było je zwinąć i przenieść w inne miejsce, co przy koczowniczym trybie życia miało niebagatelne znaczenie. Do ich wytwarzania wykorzystywano głównie skórę owiec, kóz oraz wielbłądów. Do dzisiaj w Państwowym Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu podziwiać można tzw. dywan z Górnego Ałtaju, czyli najstarszy znany dywan, pochodzący prawdopodobnie z III w. p.n.e.
Popularyzacja tekstyliów podłogowych
Nieco później dywany trafiły do domów bogatych dostojników, awansując do rangi bardzo cennych i pożądanych przedmiotów. Wraz z rozwijającą się sztuką tkania na krosnach, dywany zyskiwały coraz bardziej skomplikowane desenie. Niejednokrotnie zdarzało się, że przedstawiały historię danego rodu bądź istotne wydarzenie historyczne. Przez długi czas dywany stanowiły też podstawowy element tzw. wiana panny młodej mającej wyjść za mąż. Niestety nie znano wówczas sztuki zabezpieczania dywanów, więc nawet cenne rodowe pamiątki w miarę eksploatacji ulegały niszczeniu. W dzisiejszych czasach impregnacja dywanów to obok trzepania, odkurzania i prania, podstawowa usługa świadczona przez profesjonalne pralnie. Stopniowo produkcję ręczną zastąpiły maszyny, które znacznie obniżyły koszty produkcji, a już w wieku XIX dywany stały się powszechnie dostępne.
Współczesne dywany
Współczesne dywany pełnią najczęściej rolę dekoracyjną – ich zadaniem jest optyczne powiększanie wnętrza, ocieplanie aranżacji i nadawanie danej przestrzeni przytulności. Tekstylia podłogowe obecnie wykonuje się z zupełnie innych materiałów, często syntetycznych. Dostępne są zarówno dywany z długim, jak i krótkim włosiem, wielokolorowe lub monochromatyczne, wzorzyste bądź gładkie. Znacznie łatwiejsze stało się też czyszczenie dywanów. Pranie i ozonowanie dywanów oferowane przez profesjonalne podmioty sprawia, że ich walory estetyczne i funkcjonalne, zostają zachowane na dłużej.
W dzisiejszych czasach dywany stanowią podstawowy dodatek aranżacyjny. Wytwarzane ręcznie lub maszynowo produkty przyjmują bardzo zróżnicowane kształty, wzory, rozmiary i kolory. W każdym przypadku konieczna jest jednak ich odpowiednia pielęgnacja.
